TELESFORO MONZON eLab / Euskal Herrigintza Laborategia

COVID-19 katalizatzaile gisa

Testu hau beste hizkuntza hauetan ere eskuragarri: English Español

COVID-19 katalizatzaile gisa.

shaun_riordan-zb

SHAUN RIORDAN

Nazioarteko Ikasketen Europako Institutuko Diplomazia eta Geopolitika Katedraren zuzendaria.

Download PDF

SHAUN RIORDAN

Nazioarteko Ikasketen Europako Institutuko Diplomazia eta Geopolitika Katedraren zuzendaria.

Download PDF

Etorkizuneko historialariek COVID-19 birusaren agerraldi handiari begiratuko diotenean, joera geopolitiko, ekonomiko eta sozialak bizkortu edo azaldu zituen katalizatzailea izan zela ikusi ahal izango dute.

Munduko ekonomiak arazoak zituen COVID-19ren agerraldia gertatu aurretik, Estatu Batuen eta Txinaren arteko merkataritza-gatazkarekin, gehiegi puztutako balio-merkatuekin eta eurogune osoan hazkunde anemiko batekin, interes-tasa negatiboak mantentzearen eta erlaxazio kuantitatiboaren mende zeudenak. Trumpek kanpo arazoetan zuen ikuspegi transakzionalaren ondorioz, AEB aliatu ez fidagarri bihurtzen ari zen, Europako herrialdeak gero eta kezkatuago baitzeuden Txinaren gorakadaren ondorioengatik. Tirabirak areagotzen ari ziren Europar Batasunean, Brexit osteko aurrekontuagatik. Teknologia digitalak lantokia inbaditzen ari ziren.

Munduko ekonomiak arazoak zituen COVID-19ren agerraldia gertatu aurretik, Estatu Batuen eta Txinaren arteko merkataritza-gatazkarekin, gehiegi puztutako balio-merkatuekin eta eurogune osoan hazkunde anemiko batekin, interes-tasa negatiboak mantentzearen eta erlaxazio kuantitatiboaren mende zeudenak.

COVID-19ak eragina izan du joera guzti horietan. AEBen eta Txinaren arteko borroka sakontzen ari da, baita AEB bere buruari begira gehiago jartzen denean ere. Trumpek Txinari egotzi dio birusaren errua. Txinako “otso gerlariek” kontraerasotu egin dute. EBren barruko tentsioak maila existentzialera iritsi dira, Iparraldeak eta Hegoaldeak aurre egin behar baitiote berreraikuntza ekonomikoa finantzatzeko moduari, munduko ekonomia atzeraldian hondoratzen ari den bitartean. Birusak berak neurriz kanpo erasotzen die pobreei eta gutxiengo etnikoei, eta banku zentralak ekonomian txertatzen ari diren dolar bilioiek, berriz, mesede aberatsei egiten diete, neurriz kanpo gainera. Desberdintasuna, birusa bezala, esponentzialki hazten ari da.

Irudia Mathery (from home!) instagram: @matherystudiomathery.it. Unplash.

Normaltasun berri bat nolakoa izan litekeenaren zalantzarekin topo egiten dugun bitartean, desberdintasun hori ea maila jasanezinetaraino hazten utziko dugun edo egoera horri eusteko erabaki kontzienteak hartuko ditugun erabaki behar dugu.

Normaltasun berri bat nolakoa izan litekeenaren zalantzarekin topo egiten dugun bitartean, desberdintasun hori ea maila jasanezinetaraino hazten utziko dugun edo egoera horri eusteko erabaki kontzienteak hartuko ditugun erabaki behar dugu. Birusak bizkortu duen beste joera bat dena are gehiago okertzeko arriskua da. Mendebaldeko herrialdeetako lepo zuriko langile gehienak etxetik aritu dira lanean. Askok bulegoko lankideekin giza harremana berriro berrosatu nahi duten bitartean, soilik familiengandik ihes egiteko bada ere, enpresek abantailak aurkitu dituzte etxez etxeko lanean. Egoera berriak bulegoan lekua izateko beharra murrizten du, eta lanerako joan-etorriak ezabatzeak langilearen eraginkortasuna areagotzen du (batez ere eskolak berriro irekitzen direnean). Etxez etxeko lanaren ondorioz, enpresek irudimentsuagoak izan behar izan dute teknologiaren erabileran, bereziki bideokonferentziei eta lineako bilerei dagokienez. Enpresak teknologia gehiago erabiltzea eragozten zuen inertziarekin amaitu du birusak. Normaltasun berriak enpresak digitalizaziora bultza ditzake.

Normaltasun berria deskribatzea oraindik zaila da. Oraindik ez dago argi mundua zein desberdina izango den.

Normaltasun berria deskribatzea oraindik zaila da. Oraindik ez dago argi mundua zein desberdina izango den. Azken ehun urteetako pandemiek eragin mugatua izan dute gizarteen egituran eta funtzionamenduan. Baina espekulazio batzuk zentzuzkoak dira. Litekeena da susperraldi ekonomikoa gobernuek espero dutena baino motelagoa izatea. Enpresen arteko lehia gogorra izango da, kostuak murrizteko eta zorra murrizteko borrokan ari baitira. Gobernuek eutsi egingo diete bidaien murrizketei, bai eta pertsonen zirkulazio askearen mugei. Nazioarteko aire-bidaiak mugatu egingo dira, bai infekzioen beldur direlako, bai kostu txikiko airelineak desagertuko direlako, horien billete merkeek jada ez baitituzte beren kostuak estaltzen. Langileak garraio publikora itzultzeko uzkur agertuko dira, horrek herrikideengandik oso gertu egotera behartzen bai ditu. Faktore horiek guztiek teknologia berriak gehiago eta irudimen handiagoz erabiltzera bultzatuko dituzte enpresak. Teknologia digitalak adimen artifizialak indartuko ditu.

Argazkia: Benjamin Suter, Unplash.

70eko eta 80ko hamarkadetan mendebaldeko herrialdeek langileria tradizionala txikitu zuten teknologia eta off-shoring konbinazio baten bidez. 2020ko hamarkadan klase ertain berriaren txanda izan daiteke.

Etxez etxeko lanak, enpresa askori, dagoeneko ez dutela bulegoko langile guztien beharrik erakutsi die; asko baztertzeko modukoak direla, enpresaren funtzionamenduan inolako eragin hautemangarririk izan gabe. Bulegoko espazioa digitalizatzeak eta automatizatzeak langile askoz gehiago kaleratzea ahalbidetuko die. Lehiatik eratorritako kostuak murrizteko presioek eta zorpetze-maila handiek horretara behartuko dituzte. 70eko eta 80ko hamarkadetan mendebaldeko herrialdeek langileria tradizionala txikitu zuten teknologia eta off-shoring konbinazio baten bidez. 2020ko hamarkadan klase ertain berriaren txanda izan daiteke.

COVID-19 agerraldiak desberdintasun ekonomikoa eta soziala maila jasanezinetara eramateko arriskua du.

Maiatzaren 8an, Estatu Batuetako Gobernuak langabezia daturik txarrenak iragarri zituen. Dow Jones indizeak 400 puntu baino gehiago egin zuen gora. Horrek ez du soilik finantza-merkatuen eta ekonomia errealaren arteko erabateko deskonexioa erakusten. Halaber, banku zentralek ekonomian sartzen ari diren dolar eta euro bilioiek korporazio handiei laguntzeko eta finantza merkatuei eusteko balio dutela erakusten du ere. Ez dira ekonomia erreala elikatzen ari. Diru-politikaren ondorio gaizto hori digitalizazioak eta automatizazioak enpleguetan eragiten duten beheranzko presioarekin konbinatzen da, desberdintasuna areagotuz. COVID-19 agerraldiak desberdintasun ekonomikoa eta soziala maila jasanezinetara eramateko arriskua du.